SPIEGEL: "Πόση Ελλάδα μπορούμε να αντέξουμε ακόμα;"

Με τίτλο εξωφύλλου «Η παγίδα του χρέους. Πόση Ελλάδα μπορούμε να αντέξουμε ακόμα;» κυκλοφορεί τη Δευτέρα το νέο τεύχος της πολιτικής επιθεώρησης DER SPIEGEL, που έχει ως βασικό θέμα την ελληνική κρίση χρέους και τον κίνδυνο εξέλιξής της σε μια νέα παγκόσμια οικονομική κρίση. Στο δημοσίευμα αναφέρονται τα εξής;
"Από το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και μετά η καγκελάριος Α.Μέρκελ έχει εγκαταλείψει την ευρωπαϊκή πολιτική των προκατόχων της και οδηγεί σε δικό της, χωριστό δρόμο τη Γερμανία. Η κωλυσιεργία της στην ελληνική κρίση έδωσε τροφή στους κερδοσκόπους και κατέστησε δυσκολότερη τη διάσωση της Ελλάδας. Το θέμα όμως πλέον είναι ότι τα διεθνή χρηματιστήρια κινήθηκαν την περασμένη εβδομάδα νευρικά έως πανικόβλητα, ακόμα και μετά την έγκριση της ελληνικής βοήθειας, γεγονός που δείχνει ότι οι χρηματαγορές αφενός δεν έχουν εμπιστοσύνη ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει, αφετέρου ποντάρουν στην πιθανότητα κατάρρευσης και της Πορτογαλίας και Ισπανίας ή ακόμη και ολόκληρης της Ευρωζώνης".

Και συνεχίζει το η ανάλυση του γερμανικού περιοδικού: "Το σύνολο των ευρωπαϊκών δημοκρατικών κρατών βρίσκεται υπό την αυστηρή παρακολούθηση της βιομηχανίας του χρήματος. Πρόκειται για μια μονομαχία πολιτικής και χρηματαγορών, στην οποία η πολιτική δεν φαίνεται να διαθέτει τα κατάλληλα όπλα. Ενώ η χρηματοοικονομική βιομηχανία ακολουθεί τη λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους και της ασφάλειας, οι πολιτικοί είναι αναγκασμένοι να παλεύουν να συμβιβάσουν τις αντίθετες απόψεις τους, πράγμα που δεν αρκεί για την επίλυση τόσο σοβαρών προβλημάτων. Γιατί πλέον το θέμα δεν είναι το είδος της ανάπτυξης, αλλά το ίδιο το πολιτικό εγχείρημα της Ευρώπης, η ενότητα και η συνοχή της ηπείρου, που πριν από 70 χρόνια υπήρξε θέατρο ενός παγκοσμίου πολέμου.

Οι χρηματαγορές δεν πιστεύουν ότι το πακέτο διάσωσης της ΕΕ και του ΔΝΤ για την Ελλάδα θα πετύχει. Οι βασικές αμφιβολίες διατυπώνονται ως εξής: Πώς μπορεί μια χώρα να κάνει τόση οικονομία όση προβλέπει η συμφωνία δανειακής στήριξής της, χωρίς να καταρρεύσουν η εσωτερική ζήτηση και τα έσοδα; Και πώς μπορεί μια κυβέρνηση να περάσει στο λαό ένα τόσο αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας χωρίς να στηθούν οδοφράγματα; Ο θάνατος τριών τραπεζοϋπαλλήλων την περασμένη Τετάρτη μετά τη διαδήλωση στην Αθήνα ‘σόκαρε’ τα χρηματιστήρια από το φόβο για καταστάσεις παρόμοιες με εμφύλιο πόλεμο στην Ευρώπη. Την Πέμπτη άρχισε η μεγάλη πτώση των μετοχών. Κυρίαρχος είναι πλέον ο φόβος μήπως επαναληφθεί η παγκόσμια κρίση που ξεκίνησε με την κατάρρευση της Lehman Brothers, μόνο που αντί για τράπεζες οι πρωταγωνιστές του δράματος θα είναι πλέον κράτη.
Ο John Taylor, ιδρυτής του μεγαλύτερου παγκοσμίως Hedgefonds FX Concepts, παρομοιάζει την παρούσα κατάσταση του ευρώ με αυτή μιας κότας, που της έχουν κόψει το κεφάλι και συνεχίζει να τρέχει μέχρι τελικά να πέσει και να ψοφήσει.
Όσον αφορά την Ελλάδα οι προγνώσεις του είναι πολύ απαισιόδοξες. Για τα επόμενα χρόνια προβλέπει μείωση του ΑΕΠ κατά 20% τουλάχιστον, πράγμα που θα ανεβάσει το χρέος στο 186 της συνολικής οικονομικής παραγωγής. Αλλά, σε αντίθεση με την υπερχρεωμένη επίσης Ιαπωνία, το ελληνικό χρέος ανήκει σε ξένους, που δεν θα μείνουν σιωπηλοί, λέει ο Τέιλορ. «Αντίο, ευρώ. Γεια σου, δραχμή, λίρα, πεσέτα και λοιπά».
Μέσα σε λίγο χρόνο το ευρώ έχασε τη φερεγγυότητά του για τους μακροπρόθεσμους επενδυτές. «Η ΕΕ έχασε την αξιοπιστία της», λέει ο Hans-Gunter Redeker, μεγαλοχρηματιστής της BNP Paribas. Οι ασιατικές χρηματαγορές απαξιώνουν την ευρωπαϊκή διαχείριση της κρίσης και αποφεύγουν το ευρώ.
«Αλίμονο, αν η Ισπανία και η Ιταλία κλονιστούν», προειδοποιεί ο Jurg Krumer, επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank. «Τότε υπάρχει κίνδυνος να εξαπλωθεί οριστικά η κρίση και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης».
Ο Κρέμερ δεν θεωρεί λύση το να αφεθούν τα αδύναμα κράτη να χρεοκοπήσουν. Αντίθετα, θεωρεί κάτι τέτοιο «πολύ επικίνδυνο», αφού θα ισοδυναμούσε με κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού τους συστήματος, που σαν χιονοστιβάδα θα οδηγούσε σε αποσταθεροποίηση ολόκληρης της Ευρωζώνης.

Οι πολιτικοί της ΕΕ δεν το βάζουν κάτω σ’ αυτή τη δύσκολη μάχη με τις χρηματαγορές. Προετοιμάζουν με πλήρη μυστικότητα μέτρα, για να τις αντιμετωπίσουν, όπως η επιβολή ενός ακόμη πακέτου λιτότητας στην Πορτογαλία και στην Ισπανία, το οποίο θεωρείται από τον οικονομολόγο της ΕΚΤ J?rgen Stark απολύτως απαραίτητο, προκειμένου να αρθεί η αβεβαιότητα και η δυσπιστία των αγορών. Αλλά και οι θεματοφύλακες του ευρώ στην ΕΚΤ προβαίνουν σε κινήσεις στήριξης της ευρωπαϊκής πολιτικής. Ο πρόεδρος Ζ.Κ.Τρισέ εξέφρασε τη στήριξή του στην Ελλάδα και απέκλεισε το ενδεχόμενο να χρεοκοπήσει η χώρα, αλλά ακόμα αντιστέκεται στην κίνηση αγοράς ελληνικών ομολόγων, που θα έδειχνε έμπρακτα τη στήριξή του. Γιατί αυτό θα συνιστούσε μία ακόμη παραβίαση των κανόνων της Ευρωζώνης, αλλά και μεγαλύτερες πιθανότητες επικράτησης πληθωρισμού, που ειδικά για τους Γερμανούς αποτελεί το πιο τρομακτικό σενάριο.
Οι αναταράξεις στην Ευρωζώνη καθιστούν επιτακτική την ανάγκη καθιέρωσης ενός νέου πλαισίου σταθερότητας, για το οποίο ο Β. Σόμιπλε ήδη έχει παρουσιάσει τις προτάσεις του.
Εκτός από νέους μηχανισμούς όμως η Ευρώπη χρειάζεται και ισχυρούς ηγέτες  κι αυτοί δυστυχώς δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή: Ο Σαρκοζί αποδυναμώθηκε μετά την ήττα του στις γαλλικές περιφερειακές εκλογές, ενώ τον Μπερλουσκόνι δεν τον παίρνει σοβαρά κανείς από τους ευρωπαίους ομολόγους του. Απομένει η Α.Μέρκελ, η οποία όμως δεν αποδείχτηκε καλή Ευρωπαία, αλλά αντιμετώπισε την ΕΕ σαν πολιτικός της Γερμανίας, που απώτερος στόχος της δεν είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, αλλά η διασφάλιση του γερμανικού ευρώ.
«Με την Α.Μέρκελ η Ευρώπη έγινε από κοινότητα αξιών χρησιμοθηρική κοινότητα», δηλώνει επικριτικά ο σοσιαλιστής ευρωβουλευτής Μ.Σουλτς. Αυτό δεν είναι καλό για την Ευρώπη, στην οποία κατά το παρελθόν η Γερμανία αποτελούσε την κινητήριο δύναμη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με πολιτικούς σαν τον Κόνραντ Αντενάουερ και τον Χέλμουτ Κολ. Για τη Μέρκελ η Ευρώπη είναι απλώς ένα φόρουμ υποστήριξης των γερμανικών συμφερόντων, που εν ανάγκη οδηγεί και σε σύγκρουση με τους εταίρους. Βέβαια, η Γερμανία ως ευρωπαϊκή ηγετική δύναμη χρειάζεται ακόμα την Ευρώπη. Κι η Μέρκελ το κατάλαβε αυτό καλύτερα όταν ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα της είπε ότι δεν θέλει πλέον να έχει τηλεδιασκέψεις με όλους τους Ευρωπαίους, αλλά με τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Μ.Βρετανία. Άλλωστε 70% των γερμανικών εξαγωγών απορροφώνται από χώρες της Ευρωζώνης. Η ασφάλεια του ενιαίου νομίσματος είναι μεγαλύτερη από αυτήν περισσότερων εθνικών νομισμάτων.

Γι’ αυτό η Γερμανία θα πρέπει να έχει ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη, όχι όμως άνωθεν και όχι υπεροπτικά. Το παρελθόν του ναζισμού δεν απέχει πολύ χρονικά. Ναι μεν έχει διασφαλιστεί η ειρήνη μεταξύ των κρατών, αλλά όταν υπάρχει κρίση ξυπνούν παλιά εθνικιστικά αισθήματα ? και στους Γερμανούς".