ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΤΖΑΦΑΛΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ "ΒΗΜΑ"
Ο δικηγόρος της Διεθνούς Αμνηστίας που οδήγησε τη χούντα των συνταγματαρχών στο εδώλιο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταθέτει τις ανησυχίες του
O κοσμοπολίτης κ. Τζέιμς Μπέκετ, απόφοιτος του Νομικού Τμήματος του Χάρβαρντ, δεινός σκιέρ, εκπρόσωπος Τύπου του Υπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και κάποτε σεναριογράφος- σκηνοθέτης στο Χόλιγουντ, ζει σήμερα στα περίχωρα του Λος Αντζελες και ασχολείται με την παραγωγή ντοκυμαντέρ με θέμα την οικολογική καταστροφή του πλανήτη. Τον Δεκέμβριο του 1967 όμως έφθανε στην Ελλάδα της χούντας και των συνταγματαρχών ως ερευνητής διμελούς ομάδας της Διεθνούς Αμνηστίας. Σκοπός του ήταν να καταγράψει την ευρεία χρήση βασανιστηρίων από ένα βάναυσο καθεστώς που ήθελε να δίνει την εντύπωση ότι απλώς είχε επαναφέρει την έννομη τάξη.
«Αρχικά το θέμα ήταν πώς να πείσεις κάποιον να καταθέσει» λέει ο κ. Μπέκετ για το πώς ξεκίνησε η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας σε μια χώρα που βασάνιζε και καταπίεζε τους πολίτες. Μετά ήρθαν τα πρακτικά ζητήματα: «Να οργανώσουμε τρόπους διαφυγής για να βγουν από την Ελλάδα», για όσους πήραν το ρίσκο να καταθέσουν επώνυμα, συμπληρώνει...
Εκείνο τον πρώτο χειμώνα της χούντας ο νεαρός αμερικανός δικηγόρος που έτυχε να είναι νυμφευμένος με Ελληνίδα ( «ήταν πολύ πιο θαρραλέα από εμένα» λέει για την τότε σύζυγό του) συνόδευε τον πιο έμπειρο Αντονι Μαρέκο, έναν από τους ιδρυτές της Διεθνούς Αμνηστίας, με πρότερη δράση στις δίκες της Νυρεμβέργης. Ο Μαρέκο είχε αναλάβει τις πολιτικές επαφές με τους στρατιωτικούς. Ο Μπέκετ ανέλαβε την έρευνα των περιστατικών και τις επαφές με τα θύματα των βασανιστών. Συνέταξαν δύο μελέτες. Η δεύτερη ονόμαζε τα θύματα. Αυτό οδήγησε στην καταγγελία του δικτατορικού καθεστώτος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στη συνέχεια στην αποπομπή της Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1970.
Ως Αμερικανός πώς είδε την ανάμειξη της χώρας του στα τεκταινόμενα; «Ουσιαστικά υποστήριζαν το καθεστώς αφού δεν έκαναν καμία προσπάθεια να το καταδικάσουν» λέει, για να σχολιάσει: «Αυτό έχει αλλάξει βέβαια τώρα που η ίδια η Αμερική έχει γίνει ένα κράτος-βασανιστής». Πώς συγκρίνεται η μεθοδολογία της χούντας με τους σημερινούς, σύγχρονους, υποτίθεται τρόπους βασανισμών;
«Ηταν πρωτόγονοι αλλά όχι λιγότεροι αποτελεσματικοί» δηλώνει.
Αφού αναφέρεται και στις πάλαι ποτέ θηριωδίες των Σοβιετικών, μιλάει πάλι για τη σημερινή Αμερική: «Αυτό που με εκπλήσσει, ως Αμερικανό,είναι ότι αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δικαιολογούν ανοιχτά τα βασανιστήρια. Και στο Βιετνάμ χρησιμοποιούσαν βασανιστήρια αλλά πάντα το διέψευδαν». Αυτό που τον ανησυχεί περισσότερο είναι ότι «μεγάλο μέρος του αμερικανικού κοινού τάσσεται υπέρ της χρήσης των βασανιστηρίων. Για μένα είναι απόλυτα παράνομο» τονίζει.
«Είναι μέρος της τάσης του ανθρώπου να διαιρεί την υπόλοιπη ανθρωπότητα σε “εμάς” και σε “αυτούς”. Και “αυτοί” δεν θεωρούνται καν άνθρωποι» λέει. Αναλογίζεται ότι τότε που μαχόταν κατά της χούντας ίσως να ήταν μια αθώα εποχή: «Ηταν απλό:ας επαναφέρουμε τη δημοκρατία στην Ελλάδα, το λίκνο της δημοκρατίας». Ο κόσμος έχει γίνει πιο επικίνδυνος πλέον, ακόμη και για τους φιλεύσπλαχνους Δυτικούς. «Οταν πήγα στην Ελλάδα την περίοδο της χούντας, δεν φοβόμουν για τη ζωή μου επειδή είχα αμερικανικό διαβατήριο. Με ένοιαζε για τους άλλους, όχι για τον εαυτό μου» εξηγεί σχετικά με το γεγονός ότι στελέχη του ΟΗΕ και άλλων ανθρωπιστικών οργανώσεων πέφτουν θύματα βίας σε εμπόλεμες περιοχές ανά τον κόσμο. «Το καλό σήμερα είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που μιλούν ανοικτά για τα κακά που συμβαίνουν και ότι ο κόσμος είναι συνειδητοποιημένος» καταλήγει.
Ο κ. Μπέκετ έρχεται στην Ελλάδα στα τέλη Απριλίου ως επίτιμος ομιλητής στην παρουσίαση του βιβλίου Η ταράτσα της Μπουμπουλίνας- Καταστολή και βασανιστήρια στην Ελλάδα του ΄67-΄69 (εκδόσεις Ποταμός).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου