«Δικαίωμα η αυθαιρεσία»

απο το tovima.gr
Τις επόμενες μέρες η υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη θα φέρει στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα. Κατά τη διαδικασία συζήτησης του σχεδίου νόμου δύο ήταν τα σημεία-κλειδιά τα οποία προκάλεσαν αντιδράσεις ακόμα και από βουλευτές του ΠαΣοΚ. Το πρώτο αφορούσε τα μέτρα που θα πρέπει να έχει ως «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο τα οικοδομήσιμα οικόπεδα στις περιοχές Natura και το δεύτερο αν πρέπει να χτίζονται οικόπεδα που βρίσκονται στις γκρίζες ζώνες των οικισμών οι οποίοι δεν έχουν σαφή οριοθέτηση. «Οι τίτλοι τέλους είναι πολιτικά δύσκολο να μπουν για την εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελλάδα», λέει η κυρία Θεοδότα Νάντσου υπεύθυνη πολιτικής του WWF Ελλάς. «Η δόμηση "όπου γης" θεωρείται πλέον λαϊκό δικαίωμα στην Ελλάδα» επισημαίνει και υπογραμμίζει ότι «οποιαδήποτε ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση στις περιοχές Natura είναι ανεπαρκής, εκτός από την πλήρη κατάργησή της».


Εξαιτίας των αντιδράσεων το υπουργείο συζητά για τις περιοχές Natura το ενδεχόμενο δόμησης στα δύο στρέμματα, στη "γκρίζα ζώνη" των οικισμών που δεν έχουν σαφή οριοθέτηση, δηλαδή σε μια ζώνη 500 μέτρων από τα προ του 1923 όρια του οικισμού. Επεξεργάζεται επίσης την περίπτωση να είναι οικοδομήσιμα οικόπεδα 4 στρεμμάτων με ελάχιστο πρόσωπο 25 μέτρα, και όχι 45, σε κοινόχρηστο δρόμο. Πώς θα βλέπατε μια τέτοια αλλαγή στο νομοσχέδιο;

«Οποιαδήποτε ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση στις περιοχές Natura είναι ανεπαρκής, εκτός από την πλήρη κατάργησή της. Από εκεί και πέρα, η αύξηση της αρτιότητας από τα 4 στα 10 στρέμματα, αλλά κυρίως η κατάργηση των παρεκκλίσεων, θα ήταν ένα σημαντικό ανέβασμα του οικοδομικού πήχη για περιοχές με σημαντική οικολογική αξία. Το πρόβλημα με την πιθανολογούμενη νέα ρύθμιση που θα φέρει η υπουργός στην Ολομέλεια δεν αφορά τόσο το μήκος προσώπου του οικοπέδου, όσο τους δρόμους πάνω στους οποίους βρίσκεται. Γνωρίζοντας όλοι τον χαοτικό και ανεξέλεγκτο τρόπο με τον οποίο ανοίγονται δρόμοι οπουδήποτε, καταλαβαίνουμε πως αν επιτραπεί αυτή η παρέκκλιση και σε οδούς που μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει ως, π.χ., κοινόχρηστες, θα συνεχίσουμε να μιλάμε για σοβαρή και εκτός σχεδίου επιβάρυνση…».

Το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα έφερε στην επικαιρότητα και πάλι τη συζήτηση για τη διάσπαρτη εκτός σχεδίου δόμηση, με παρεκκλίσεις ή μη. Η εκτός σχεδίου δόμηση αποτελεί την κύρια αιτία υποβάθμισης του περιβάλλοντος στην Ελλάδα;

«Ναι, το δικαίωμα για δόμηση οπουδήποτε, με μόνο κριτήριο το μέγεθος του οικοπέδου, είναι κορυφαία αιτία περιβαλλοντικής υποβάθμισης στην Ελλάδα. Βρίσκεται επίσης και στην καρδιά της διαφθοράς και του περιβαλλοντικού εγκλήματος που τελικά είναι διάσπαρτο ανά την επικράτεια!
Και εξηγούμαι: Εκτός σχεδίου σημαίνει πως κάθε πολίτης που κατέχει ένα οικόπεδο μπορεί ατομικά να καταργήσει τον οποιονδήποτε χωροταξικό σχεδιασμό. Και μάλιστα χωρίς καν να υποβάλει την οικοδομή του σε περιβαλλοντική εκτίμηση, μιας και η ελληνική οικοδομή εξαιρείται της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ακόμα και εντός προστατευόμενων περιοχών, μπορεί κάποιος να χτίζει όπου κατέχει οικόπεδο, χωρίς κανένας να υπολογίζει τις περιβαλλοντικές και χωροταξικές συνέπειες! Στην πράξη λοιπόν, ο οποιοσδήποτε έχει το δικαίωμα να κατακερματίζει βιοτόπους και καταστρέφει τοπία, χωρίς σχέδιο... Δημιουργεί επίσης οικιστικά δεδομένα οπουδήποτε, με αποτέλεσμα μετά να τρέχει το κράτος να χωροθετήσει υποδομές ή επενδύσεις που κανένας δεν θέλει δίπλα του».

_Σύμφωνα με το Σύνταγμα όμως και τη νομοθεσία κανένας δεν μπορεί να χτίσει σε δάση και δασικές εκτάσεις, ή σε αιγιαλούς και παραλίες.

«Το δικαίωμα για δόμηση εκτός σχεδίων δεν είναι παραθυράκι, αλλά ορθάνοιχτη μπαλκονόπορτα για διαφθορά και περιβαλλοντικό έγκλημα. Ας σκεφτούμε μόνο πόσοι παράνομοι αποχαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων γίνονται, πόσες μετατοπίσεις γραμμών αιγιαλού και φυσικά πόσα αυθαίρετα χτίζονται παντού, μόνο και μόνο επειδή η δόμηση επιτρέπεται και εκτός οριοθετημένων οικισμών!

Στο WWF, έχουμε το λυπηρό «προνόμιο» να βλέπουμε τις πληγές που προκαλεί η εκτός σχεδίου δόμηση κάθε μέρα. Είτε δουλεύοντας επί τόπου, στο «πεδίο» όπως λέμε, είτε αποτυπώνοντας χαρτογραφικά την κατάσταση στην ελληνική γη, είτε δουλεύοντας με στοιχεία για συγκεκριμένες περιοχές και προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις προστασίας».

Ποιες περιοχές έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την εκτός σχεδίου δόμηση;

«Η Αττική είναι η προφανής περίπτωση. Παρά το γεγονός ότι η αρτιότητα σχεδόν σε ολόκληρη την Αττική είναι 20
στρέμματα, το γεγονός ότι τα παραθυράκια που λέγονται «δικαίωμα για παρέκκλιση» εξακολουθούν να ισχύουν έχει μετατρέψει σπουδαία τοπία και σημαντικούς βιοτόπους σε εξοχικές κωμοπόλεις. Δείτε το οικολογικό διαμάντι του Σχοινιά ή της λιμνοθάλασσας του Ωρωπού, τον τύποις Εθνικό Δρυμό Σουνίου, την Πεντέλη, το Αιγάλεω…

Μέσα από μια πολύ αποκαλυπτική χαρτογραφική αποτύπωση της κατάστασης του ελληνικού φυσικού χώρου, την οποία τώρα ολοκληρώνουμε σε συνεργασία με το Τμήμα Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπισης του ΑΠΘ, φαίνονται οι πληγές από τη διάσπαρτη δόμηση και σε πολλές άλλες περιοχές, όπως η Χαλκιδική, η Αλεξανδρούπολη που έχει απλωθεί κατά μήκος της Εγνατίας, το Ξυλόκαστρο, πολλά νησιά και σίγουρα ο φυσικός χώρος γύρω τις πόλεις… Μια πρώτη εκδοχή αυτής της δουλειάς για τις καλύψεις γης είναι ήδη διαθέσιμη στην ιστοσελίδα www.oikoskopio.gr».

Είναι δυνατό να μπουν τίτλοι τέλους στην εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελλάδα;

«Πολιτικά δύσκολο, μιας και το «έκτακτο» μέτρο για την αποκατάσταση των εκατομμυρίων προσφύγων που θεσμοθετήθηκε με το νομοθετικό διάταγμα του 1923 «Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του κράτους», έβγαλε γερές κοινωνικές ρίζες και η δόμηση «όπου γης» θεωρείται πλέον λαϊκό δικαίωμα. Θεσμικά όμως διόλου αδύνατο και σίγουρα απαραίτητο.

Η προτεινόμενη από το ΥΠΕΚΑ ρύθμιση για τις περιοχές Natura 2000 είναι σίγουρα ένα πρώτο βήμα για κατάργηση της εκτός σχεδίου, τουλάχιστον εντός προστατευόμενων περιοχών. Ανεπαρκές μεν, αλλά σίγουρα γενναίο βήμα, όπως άλλωστε αποδείχθηκε και από τη σφοδρή επίθεση που συνάντησε από αρκετούς βουλευτές που δείχνουν να ασπάζονται την άποψη ότι το δικαίωμα για δόμηση αποτελεί λαϊκό κεκτημένο… To ζητούμενο όμως παραμένει η ολοσχερής κατάργηση αυτού του παράλογου και καταστροφικού δικαιώματος».

Μια ρύθμιση για γενική απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης μπορεί όμως να καταπέσει στο ΣτΕ.
«Αντίθετα. Σε σειρά αποφάσεών του, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριό μας έχει κρίνει ότι ο προορισμός των εκτός σχεδίου ιδιοκτησιών δεν είναι η δόμηση. Όταν λοιπόν έρθει η Πολιτεία και αλλάξει τους όρους δόμησης ή καταργήσει το δικαίωμα για δόμηση εκτός σχεδιασμού, οι ιδιοκτήτες εκτάσεων δεν μπορούν να επικαλεστούν απώλεια δικαιωμάτων.

 Όπως έχει αποφασίσει με αμετάκλητες αποφάσεις το ΣτΕ, μια εκτός σχεδίου έκταση «δεν έχει ως προορισμό τη δόμηση ή ειδικότερα την τουριστική εκμετάλλευση αλλά τη γεωργική, πτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση, καθώς και την αναψυχή του κοινού». Ειδικά αν πρόκειται για οριζόντια ρύθμιση που θα αφορά το σύνολο της επικράτειας και θα επικαλείται λόγους υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος, όπως αποδεδειγμένα είναι η προστασία του περιβάλλοντος».

Οι βουλευτές αντέδρασαν στη ρύθμιση που έφερε για συζήτηση η κυρία Μπιρμπίλη διότι, όπως υποστηρίζουν, µε τη γενική αύξηση της αρτιότητας των οικοπέδων από τα τέσσερα στα δέκα στρέμματα, ουσιαστικά μηδενίζεται η ήδη υποτονική, λόγω ύφεσης, οικοδομική δραστηριότητα. Θεωρείτε ότι δεν έχει λογική ένα τέτοιο επιχείρημα;

«Προφανώς διαφωνούμε με το επιχείρημα αυτό! Αν θέλουμε πραγματικά βιώσιμη οικοδομική δραστηριότητα, τότε είναι αδύνατον να υποστηρίζουμε την κατάληψη του συνόλου του φυσικού χώρου από οικοδομές. Ας μιλήσουμε επιτέλους για στροφή του οικοδομικού κλάδου προς την ανανέωση του οικιστικού αποθέματος με βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ας μιλήσουμε για χωροταξία και διαμόρφωση περιβαλλοντικά βιώσιμων οικισμών.

Είναι νομίζω καιρός να αντιληφθούμε όλοι, πρώτοι πλέον οι βουλευτές που ψηφίζουν, ότι η σημερινή Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει την κρίση και τις έκτακτες ανάγκες στέγασης της Ελλάδας του 1923. Σήμερα μιλάμε για μια Ελλάδα που πρέπει απαραιτήτως να προστατεύσει τη φυσική περιουσία της από το πλιάτσικο, να σχεδιάσει με όραμα και να διορθώσει μεγάλα ιστορικά λάθη, όπως η συνέχιση της εκτός σχεδίου δόμησης».