Μαζική καταστροφή των ειδών του πλανήτη προκαλεί ο άνθρωπος

 από το enet.gr

Μαζική εξαφάνιση αντιμετωπίζουν τα τρία τέταρτα των ζώντων οργανισμών του πλανήτη μας εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη. Πρόκειται για την έκτη κατά σειρά μαζική εξαφάνιση των ειδών στην ιστορία του πλανήτη Γη, ανάλογη με εκείνη που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους.

Αν όλα τα θηλαστικά που σήμερα θεωρούνται ότι απειλούνται με εξαφάνιση, όντως εξαφανιστούν μέσα στα επόμενα 100 χρόνια, τότε σε περίπου 300 χρόνια από τώρα, το 75% όλων θηλαστικών δεν θα υπάρχει πια. «Κοιτάξτε έξω από το παράθυρό σας και φανταστείτε αν θα θέλατε να ζείτε σε έναν κόσμο, όπου τα τρία τέταρτα των ζωντανών οργανισμών δεν θα υπήρχαν πια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός επιστήμονας. Όσον αφορά σε άλλα είδη, από τα αμφίβια ως τα πουλιά, τα ερπετά, τα φυτά και τις άλλες μορφές ζωής, περίπου το 1% έως 2% του συνόλου των ειδών έχει ήδη εξαφανιστεί και το 20% έως 50% απειλείται.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιοβιολογίας και παλαιοντολογίας Άντονι Μπαρνόσκι του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Μπέρκλεϊ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό Nature, σύμφωνα με το Science, σημαίνουν συναγερμό, καθώς υπολογίζουν ότι, αν οι άνθρωποι δεν αλλάξουν τις συνήθειές τους, τα τρία τέταρτα των σημερινών ζώντων οργανισμών μπορεί να έχουν εξαφανιστεί μέσα στα επόμενα 300 χρόνια και σε κάθε περίπτωση μέσα στους επόμενους 22 αιώνες.

Σύμφωνα με τη δαρβινική θεωρία της εξέλιξης, είναι αναμενόμενο ότι τα είδη θα εμφανίζονται και θα εξαφανίζονται από προσώπου Γης στο πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, όταν τα τρία τέταρτα των συνολικών ειδών εξαφανίζονται σχετικά γρήγορα (όπως συνέβη πέντε φορές μέχρι σήμερα), τότε αυτό συνιστά μαζική εξαφάνιση και σε αυτήν ακριβώς την πορεία φαίνεται να βρίσκεται ήδη ο πλανήτης μας, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Η Γη έχει ήδη γνωρίσει πέντε τέτοιες μαζικές εξαφανίσεις κατά τα τελευταία 540 εκατ. χρόνια (από τότε που υπάρχουν πολύπλοκοι οργανισμοί), με πιο γνωστή εκείνη που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους περίπου πριν από 65 εκατ. χρόνια, έπειτα από την πρόσκρουση αστεροειδούς στον πλανήτη μας. Η νέα εξελισσόμενη έκτη μαζική εξαφάνιση, όπως κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου του επιστήμονες, αυτή τη φορά δεν έχει φυσικά αίτια, αλλά τις ανθρώπινες δραστηριότητες και τις συνέπειες τους, όπως την κλιματική αλλαγή.

Οι Αμερικανοί επιστήμονες, μελετώντας τα υπάρχοντα απολιθώματα ζώων, υπολόγισαν ότι ο ρυθμός με τον οποίο πέθαιναν τα θηλαστικά κατά τα τελευταία 65 εκατ. χρόνια, είναι μικρότερος από δύο είδη ανά ένα εκατομμύριο χρόνια. Όμως κατά τα τελευταία 500 χρόνια, το λιγότερο 80 από τα αρχικά περίπου 5.570 είδη θηλαστικών έχουν εξαφανιστεί, σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις των βιολόγων, ένας ρυθμός πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που καταγράφηκε στις προηγούμενες μαζικές εξαφανίσεις. Για αυτό το λόγο, ο Μπαρνόσκι και οι συνεργάτες του εκτιμούν ότι ήδη ξεκίνησε μια νέα μαζική καταστροφή των ειδών που μπορεί να διαρκέσει πολλές χιλιάδες χρόνια.
Οι συγκρίσεις με το παρελθόν δεν είναι καθόλου εύκολες, καθώς το αρχείο των απολιθωμάτων έχει πολλά κενά, καθιστώντας αδύνατη την καταγραφή κάθε είδους που εξελίχτηκε στη Γη και κάποια στιγμή εξαφανίστηκε. Τα «χαμένα» αυτά είδη, σύμφωνα με μερικές εκτιμήσεις, μπορεί να αποτελούν ακόμα και το 99% όλων των ειδών που κάποτε υπήρξαν. Επιπλέον, η χρονολόγηση των απολιθωμάτων δεν είναι πάντα εύκολη, με συνέπεια, όταν ανακαλύπτεται μια προηγούμενη μαζική καταστροφή, να μην είναι εύκολο να προσδιοριστεί αν αυτή κράτησε δύο μέρες, μια δεκαετία ή 10.000 χρόνια. Η έρευνα του Μπαρνόσκι εστιάστηκε στα θηλαστικά, ακριβώς επειδή σε αυτά το αρχείο των απολιθωμάτων είναι πιο πλήρες και πιο ακριβές.
(Πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Χιλιάδες «χαμένα» πλαστικά παπάκια ταξιδεύουν

από το vima.gr
Είναι μικρά, πλαστικά, κίτρινα και προορισμένα για να τα παίζουν τα μικρά παιδιά μέσα στην μπανιέρα. Αλλά μετά από σχεδόν 20 χρόνια που ήταν χαμένα στη θάλασσα, ένας «στόλος» από χιλιάδες πλαστικά παπάκια αναθεώρησε ή διαλεύκανε πολλές από τις επιστημονικές γνώσεις μας για τους ωκεανούς.

Τα παπάκια ήταν μέρος ενός φορτίου από 29.000 παιχνίδια που κατασκευάστηκαν στην Κίνα για λογαριασμό της αμερικανικής εταιρείας First Years Inc. Βρίσκονταν σε ένα κοντέινερ που έπεσε στη θάλασσα στον Ειρηνικό, τον Ιανουάριο του 1992. Το κοντέινερ συνετρίβη και αντί για τις μπανιέρες, τα παπάκια «ξανοίχτηκαν» ακολουθωντας τα θαλάσσια ρεύματα.

Από τότε, ταξίδεψαν δεκάδες χιλιάδες μίλια. Κάποια ξεβράστηκαν στις ακτές της Χαβάης και της Αλάσκας. Αλλα κόλλησαν στους πάγους της Αρκτικής. Και τουλάχιστον ένα κατέληξε στις ακτές της....Σκωτίας, τον άλλο μεγάλο ωκεανό, τον Ατλαντικό.

Το ταξίδι τους καταγράφηκε σε ένα βιβλίο με τίτλο «Moby - Duck», το οποίο μόλις κυκλοφόρησε. Ο συγγραφέας Ντόνοβαν Χον κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα χιλιάδες πλαστικά που πέφτουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς από τα εμπορικά πλοία και θέτουν σοβαρό κίνδυνο για τα ψάρια και τα θηλαστικά που τα τρώνε.

Τα παπάκια βοήθησαν τους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τα 11 μεγάλα ρεύματα που κινούν το νερό στους ωκεανούς του κόσμου και τους κλιματολόγους να προβλέψουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγές στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Επιπλέον, δείχνουν πόσο ανθεκτικό είναι το πλαστικό. «Τα παπάκια που ξεβράστηκαν στην Αλάσκα μετά από 19 χρόνια είναι ακόμη σε πολύ καλή κατάσταση», διαπιστώνει στο ο συγγραφέας του βιβλίου.

«Δικαίωμα η αυθαιρεσία»

απο το tovima.gr
Τις επόμενες μέρες η υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη θα φέρει στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα. Κατά τη διαδικασία συζήτησης του σχεδίου νόμου δύο ήταν τα σημεία-κλειδιά τα οποία προκάλεσαν αντιδράσεις ακόμα και από βουλευτές του ΠαΣοΚ. Το πρώτο αφορούσε τα μέτρα που θα πρέπει να έχει ως «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο τα οικοδομήσιμα οικόπεδα στις περιοχές Natura και το δεύτερο αν πρέπει να χτίζονται οικόπεδα που βρίσκονται στις γκρίζες ζώνες των οικισμών οι οποίοι δεν έχουν σαφή οριοθέτηση. «Οι τίτλοι τέλους είναι πολιτικά δύσκολο να μπουν για την εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελλάδα», λέει η κυρία Θεοδότα Νάντσου υπεύθυνη πολιτικής του WWF Ελλάς. «Η δόμηση "όπου γης" θεωρείται πλέον λαϊκό δικαίωμα στην Ελλάδα» επισημαίνει και υπογραμμίζει ότι «οποιαδήποτε ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση στις περιοχές Natura είναι ανεπαρκής, εκτός από την πλήρη κατάργησή της».


Εξαιτίας των αντιδράσεων το υπουργείο συζητά για τις περιοχές Natura το ενδεχόμενο δόμησης στα δύο στρέμματα, στη "γκρίζα ζώνη" των οικισμών που δεν έχουν σαφή οριοθέτηση, δηλαδή σε μια ζώνη 500 μέτρων από τα προ του 1923 όρια του οικισμού. Επεξεργάζεται επίσης την περίπτωση να είναι οικοδομήσιμα οικόπεδα 4 στρεμμάτων με ελάχιστο πρόσωπο 25 μέτρα, και όχι 45, σε κοινόχρηστο δρόμο. Πώς θα βλέπατε μια τέτοια αλλαγή στο νομοσχέδιο;

«Οποιαδήποτε ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση στις περιοχές Natura είναι ανεπαρκής, εκτός από την πλήρη κατάργησή της. Από εκεί και πέρα, η αύξηση της αρτιότητας από τα 4 στα 10 στρέμματα, αλλά κυρίως η κατάργηση των παρεκκλίσεων, θα ήταν ένα σημαντικό ανέβασμα του οικοδομικού πήχη για περιοχές με σημαντική οικολογική αξία. Το πρόβλημα με την πιθανολογούμενη νέα ρύθμιση που θα φέρει η υπουργός στην Ολομέλεια δεν αφορά τόσο το μήκος προσώπου του οικοπέδου, όσο τους δρόμους πάνω στους οποίους βρίσκεται. Γνωρίζοντας όλοι τον χαοτικό και ανεξέλεγκτο τρόπο με τον οποίο ανοίγονται δρόμοι οπουδήποτε, καταλαβαίνουμε πως αν επιτραπεί αυτή η παρέκκλιση και σε οδούς που μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει ως, π.χ., κοινόχρηστες, θα συνεχίσουμε να μιλάμε για σοβαρή και εκτός σχεδίου επιβάρυνση…».

Το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα έφερε στην επικαιρότητα και πάλι τη συζήτηση για τη διάσπαρτη εκτός σχεδίου δόμηση, με παρεκκλίσεις ή μη. Η εκτός σχεδίου δόμηση αποτελεί την κύρια αιτία υποβάθμισης του περιβάλλοντος στην Ελλάδα;

«Ναι, το δικαίωμα για δόμηση οπουδήποτε, με μόνο κριτήριο το μέγεθος του οικοπέδου, είναι κορυφαία αιτία περιβαλλοντικής υποβάθμισης στην Ελλάδα. Βρίσκεται επίσης και στην καρδιά της διαφθοράς και του περιβαλλοντικού εγκλήματος που τελικά είναι διάσπαρτο ανά την επικράτεια!
Και εξηγούμαι: Εκτός σχεδίου σημαίνει πως κάθε πολίτης που κατέχει ένα οικόπεδο μπορεί ατομικά να καταργήσει τον οποιονδήποτε χωροταξικό σχεδιασμό. Και μάλιστα χωρίς καν να υποβάλει την οικοδομή του σε περιβαλλοντική εκτίμηση, μιας και η ελληνική οικοδομή εξαιρείται της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ακόμα και εντός προστατευόμενων περιοχών, μπορεί κάποιος να χτίζει όπου κατέχει οικόπεδο, χωρίς κανένας να υπολογίζει τις περιβαλλοντικές και χωροταξικές συνέπειες! Στην πράξη λοιπόν, ο οποιοσδήποτε έχει το δικαίωμα να κατακερματίζει βιοτόπους και καταστρέφει τοπία, χωρίς σχέδιο... Δημιουργεί επίσης οικιστικά δεδομένα οπουδήποτε, με αποτέλεσμα μετά να τρέχει το κράτος να χωροθετήσει υποδομές ή επενδύσεις που κανένας δεν θέλει δίπλα του».

_Σύμφωνα με το Σύνταγμα όμως και τη νομοθεσία κανένας δεν μπορεί να χτίσει σε δάση και δασικές εκτάσεις, ή σε αιγιαλούς και παραλίες.

«Το δικαίωμα για δόμηση εκτός σχεδίων δεν είναι παραθυράκι, αλλά ορθάνοιχτη μπαλκονόπορτα για διαφθορά και περιβαλλοντικό έγκλημα. Ας σκεφτούμε μόνο πόσοι παράνομοι αποχαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων γίνονται, πόσες μετατοπίσεις γραμμών αιγιαλού και φυσικά πόσα αυθαίρετα χτίζονται παντού, μόνο και μόνο επειδή η δόμηση επιτρέπεται και εκτός οριοθετημένων οικισμών!

Στο WWF, έχουμε το λυπηρό «προνόμιο» να βλέπουμε τις πληγές που προκαλεί η εκτός σχεδίου δόμηση κάθε μέρα. Είτε δουλεύοντας επί τόπου, στο «πεδίο» όπως λέμε, είτε αποτυπώνοντας χαρτογραφικά την κατάσταση στην ελληνική γη, είτε δουλεύοντας με στοιχεία για συγκεκριμένες περιοχές και προτείνοντας συγκεκριμένες λύσεις προστασίας».

Ποιες περιοχές έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την εκτός σχεδίου δόμηση;

«Η Αττική είναι η προφανής περίπτωση. Παρά το γεγονός ότι η αρτιότητα σχεδόν σε ολόκληρη την Αττική είναι 20
στρέμματα, το γεγονός ότι τα παραθυράκια που λέγονται «δικαίωμα για παρέκκλιση» εξακολουθούν να ισχύουν έχει μετατρέψει σπουδαία τοπία και σημαντικούς βιοτόπους σε εξοχικές κωμοπόλεις. Δείτε το οικολογικό διαμάντι του Σχοινιά ή της λιμνοθάλασσας του Ωρωπού, τον τύποις Εθνικό Δρυμό Σουνίου, την Πεντέλη, το Αιγάλεω…

Μέσα από μια πολύ αποκαλυπτική χαρτογραφική αποτύπωση της κατάστασης του ελληνικού φυσικού χώρου, την οποία τώρα ολοκληρώνουμε σε συνεργασία με το Τμήμα Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπισης του ΑΠΘ, φαίνονται οι πληγές από τη διάσπαρτη δόμηση και σε πολλές άλλες περιοχές, όπως η Χαλκιδική, η Αλεξανδρούπολη που έχει απλωθεί κατά μήκος της Εγνατίας, το Ξυλόκαστρο, πολλά νησιά και σίγουρα ο φυσικός χώρος γύρω τις πόλεις… Μια πρώτη εκδοχή αυτής της δουλειάς για τις καλύψεις γης είναι ήδη διαθέσιμη στην ιστοσελίδα www.oikoskopio.gr».

Είναι δυνατό να μπουν τίτλοι τέλους στην εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελλάδα;

«Πολιτικά δύσκολο, μιας και το «έκτακτο» μέτρο για την αποκατάσταση των εκατομμυρίων προσφύγων που θεσμοθετήθηκε με το νομοθετικό διάταγμα του 1923 «Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του κράτους», έβγαλε γερές κοινωνικές ρίζες και η δόμηση «όπου γης» θεωρείται πλέον λαϊκό δικαίωμα. Θεσμικά όμως διόλου αδύνατο και σίγουρα απαραίτητο.

Η προτεινόμενη από το ΥΠΕΚΑ ρύθμιση για τις περιοχές Natura 2000 είναι σίγουρα ένα πρώτο βήμα για κατάργηση της εκτός σχεδίου, τουλάχιστον εντός προστατευόμενων περιοχών. Ανεπαρκές μεν, αλλά σίγουρα γενναίο βήμα, όπως άλλωστε αποδείχθηκε και από τη σφοδρή επίθεση που συνάντησε από αρκετούς βουλευτές που δείχνουν να ασπάζονται την άποψη ότι το δικαίωμα για δόμηση αποτελεί λαϊκό κεκτημένο… To ζητούμενο όμως παραμένει η ολοσχερής κατάργηση αυτού του παράλογου και καταστροφικού δικαιώματος».

Μια ρύθμιση για γενική απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης μπορεί όμως να καταπέσει στο ΣτΕ.
«Αντίθετα. Σε σειρά αποφάσεών του, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριό μας έχει κρίνει ότι ο προορισμός των εκτός σχεδίου ιδιοκτησιών δεν είναι η δόμηση. Όταν λοιπόν έρθει η Πολιτεία και αλλάξει τους όρους δόμησης ή καταργήσει το δικαίωμα για δόμηση εκτός σχεδιασμού, οι ιδιοκτήτες εκτάσεων δεν μπορούν να επικαλεστούν απώλεια δικαιωμάτων.

 Όπως έχει αποφασίσει με αμετάκλητες αποφάσεις το ΣτΕ, μια εκτός σχεδίου έκταση «δεν έχει ως προορισμό τη δόμηση ή ειδικότερα την τουριστική εκμετάλλευση αλλά τη γεωργική, πτηνοτροφική και δασοπονική εκμετάλλευση, καθώς και την αναψυχή του κοινού». Ειδικά αν πρόκειται για οριζόντια ρύθμιση που θα αφορά το σύνολο της επικράτειας και θα επικαλείται λόγους υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος, όπως αποδεδειγμένα είναι η προστασία του περιβάλλοντος».

Οι βουλευτές αντέδρασαν στη ρύθμιση που έφερε για συζήτηση η κυρία Μπιρμπίλη διότι, όπως υποστηρίζουν, µε τη γενική αύξηση της αρτιότητας των οικοπέδων από τα τέσσερα στα δέκα στρέμματα, ουσιαστικά μηδενίζεται η ήδη υποτονική, λόγω ύφεσης, οικοδομική δραστηριότητα. Θεωρείτε ότι δεν έχει λογική ένα τέτοιο επιχείρημα;

«Προφανώς διαφωνούμε με το επιχείρημα αυτό! Αν θέλουμε πραγματικά βιώσιμη οικοδομική δραστηριότητα, τότε είναι αδύνατον να υποστηρίζουμε την κατάληψη του συνόλου του φυσικού χώρου από οικοδομές. Ας μιλήσουμε επιτέλους για στροφή του οικοδομικού κλάδου προς την ανανέωση του οικιστικού αποθέματος με βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ας μιλήσουμε για χωροταξία και διαμόρφωση περιβαλλοντικά βιώσιμων οικισμών.

Είναι νομίζω καιρός να αντιληφθούμε όλοι, πρώτοι πλέον οι βουλευτές που ψηφίζουν, ότι η σημερινή Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει την κρίση και τις έκτακτες ανάγκες στέγασης της Ελλάδας του 1923. Σήμερα μιλάμε για μια Ελλάδα που πρέπει απαραιτήτως να προστατεύσει τη φυσική περιουσία της από το πλιάτσικο, να σχεδιάσει με όραμα και να διορθώσει μεγάλα ιστορικά λάθη, όπως η συνέχιση της εκτός σχεδίου δόμησης».